زمانی که علی با مجموعه ما تماس گرفت مشتاق به یادگیری مقاله نویسی بود اما نگرانی از صدایش احساس می شد. او 21 سال داشت و در رشته مهندسی شیمی تحصیل می کرد. هنوز دانشجوی مقطع کارشناسی بود اما تمایل زیادی به یادگیری مقاله نویسی داشت تا در ادامه مسیر کارشناسی ارشد، کار برایش آسان تر شود. او در ابتدا نمی دانست چگونه باید شروع کند، ساختار مقاله چگونه است و مراحل انتشار آن به چه صورت انجام می شود. ما با صبر و حوصله، اصول اولیه و نکات کلیدی نگارش مقاله را به او آموزش دادیم. از آنجا که احتمال می دهیم شما نیز در این مسیر سوالاتی داشته باشید، تصمیم گرفتیم آموزش مقاله نویسی که به علی دادیم را با شما نیز به اشتراک بگذاریم.
اشتباهات رایج در زمان شروع مقاله نویسی
طبق صحبت بیشتر با علی متوجه شدیم که در آغاز مسیر نگارش مقاله، برخی اشتباهات باعث سردرگمی او شده بود. برای مثال، موضوعی که علی انتخاب کرده بود بسیار گسترده و کلی بود؛ او قصد داشت «بررسی تأثیر شبکه های اجتماعی» را مطرح کند که این موضوع نه تنها گسترده و مبهم بود بلکه حتی او نمی توانست در قالب یک مقاله علمی به صورت دقیق و متمرکز به آن بپردازد.
همانطور که به سایر افراد تاکید می کنیم که موضوع را محدود و مشخص کنید، به او توصیه کردیم تا از موضوعات کلی پرهیز کند، در نهایت موضوع بهتری را با عنوان «تأثیر شبکه های اجتماعی بر اضطراب نوجوانان در دوران کرونا» به او پیشنهاد دادیم که دقیق، هدفمند و قابل ارزیابی است و برای راهنمایی بیشتر در انتخاب موضوع مناسب، لینک راهنمای انتخاب موضوع مقاله را به او معرفی کردیم تا با مطالعه این بخش اطلاعات خود را تکمیل کند.
همچنین علی در زمینه ارجاع دهی و جلوگیری از سرقت ادبی اطلاعات ناقص داشت که ما او را با اصول ارجاع دهی صحیح آشنا کردیم و برای آشنایی بیشتر، صفحه سرقت ادبی چیست را به او معرفی کردیم تا برای تشخیص سرقت ادبی، از نرم افزارهای معتبر مشابه یاب مانند iThenticate یا Turnitin استفاده کند که متن مقاله را با میلیون ها منبع مقایسه و درصد مشابهت را گزارش می دهند.
یکی دیگر از مشکلات او، انتخاب عنوان نامناسب و غیرجذاب بود که اغلب مبتدیان دچار آن می شوند؛ عنوان باید مختصر، دقیق و منعکس کننده محتوای مقاله باشد. علاوه بر این، نگارش ضعیف و خطاهای املایی نیز در مقاله او مشاهده می شد که با تمرین و بازخوانی دقیق، به تدریج برطرف گردید. این تجربیات به ما ثابت کرد که راهنمایی تخصصی و اصولی، کلید موفقیت در مسیر نگارش مقاله است.
از کجا مقاله نویسی را شروع کنم؟
حالا که با اشتاباهات علی آشنا شدید و از آنها درس گرفتید بهتر است تا با نکات اصلی مقاله نویسی از پایه آشنا شوید.
ما در آموزش مقاله نویسی برای مبتدیان، پیش از ورود به مباحث فنی، بر فراهم بودن شرایط اولیه نگارش از جمله داشتن انگیزه پژوهشی، دسترسی به سیستم های کامپیوتری، تسلط حداقلی به زبان انگلیسی، آشنایی با اینترنت و تسلط پایه‌ای بر نرم‌افزار Word جهت تدوین ساختاری مقاله تأکید داریم.
گام دوم برای علی و شما که هنوز در آغاز مسیر مقاله نویسی هستید، شناخت انواع مقالات از نظر اعتبار و محل انتشار مقاله است. مقالات ISI بیشترین اعتبار را داشته و در مجلات دارای Impact Factor منتشر می شوند. Scopus پایگاه معتبر دیگر با پوشش وسیع تر است و پایگاه PubMed ویژه علوم پزشکی است.
مقاله علمی پژوهشی مقالات داوری شده داخلی بوده و مقالات علمی ترویجی بیشتر آموزشی هستند. همینطور مقالات همایشی معمولاً در کنفرانس ها ارائه می شوند و اعتبارشان نسبت به isi کمتر است.
در مسیر نگارش مقاله، باید ابتدا با فرآیند پژوهش علمی آشنا شوید. این فرآیند شامل تعریف دقیق مسئله، تدوین سوال و فرضیه پژوهش، گردآوری اطلاعات، تحلیل داده ها، ارائه راه حل و در نهایت نتیجه‌گیری است.
علی، زمانی که با ما همکاری را آغاز کرد، هنوز نمی دانست چگونه می تواند از علاقه‌مندی هایش یک موضوع قابل تحقیق استخراج کند. ما به او توضیح دادیم که بهترین نقطه شروع، بررسی علاقه ها و گرایش های رشته اش یعنی مهندسی شیمی است تا موضوعی انتخاب کند که هم جذاب باشد، هم در آن انگیزه و اشراف نسبی داشته باشد. در گام بعد، به او آموزش دادیم که پیش از هر اقدامی، باید پیشینه تحقیق را به خوبی جست‌وجو کند. مطالعه مقالات پیشین به او کمک کرد تا شکاف های علمی را بشناسد و از تکرار پرهیز کند. برای این کار، پایگاه‌ه ای معتبری چون Google Scholar، Civilica و SID را به او معرفی کردیم. همچنین، صفحه نحوه نوشتن پیشینه تحقیق را به عنوان مرجع به او نشان دادیم.
در نهایت، همراه با او فرضیه ای دقیق و سوالات پژوهشی تدوین کردیم که مستقیماً به مسئله پژوهش پاسخ دهد و مسیر مقاله را روشن تر سازد. شما نیز اگر چنین گامی بردارید، پایه ای علمی و منطقی برای مقاله خود خواهید داشت.
ویدیو زیر نیز اطلاعات خوبی در این زمینه به شما خواهد داد.
ساختار یک مقاله علمی چیست؟
ما در پروسه آموزش مقاله نویسی برای مبتدیان معتقد هستیم درک ساختار استاندارد یک مقاله علمی، برای شما که در آغاز مسیر پژوهشی هستید، از اهمیت بالایی برخوردار است. مقاله نویسی نه تنها یک فرآیند نگارشی، بلکه یک نظام دقیق علمی است که رعایت ترتیب و منطق اجزای آن، ارزش پژوهش شما را ارتقا می دهد:
عنوان (Title)
شما باید عنوانی انتخاب کنید که در عین اختصار، دقیق و علمی باشد و مفهوم اصلی پژوهش را منعکس کند. از به کار بردن کلمات مبهم یا بیش از حد عمومی پرهیز کنید. عنوان مناسب، اولین عامل جذب داور و خواننده است.
چکیده (Abstract)
در چکیده، باید خلاصه ای علمی و فشرده از کل مقاله را در حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ واژه ارائه دهید. شما باید هدف، روش تحقیق، نتایج کلیدی و جمع بندی نهایی را بدون ارجاع به منابع و بدون توضیح اضافی بیان کنید.
مقدمه (Introduction)
در این بخش، باید مسئله پژوهش را معرفی کرده، جایگاه آن را در ادبیات علمی نشان دهید و ضرورت انجام پژوهش را مطرح کنید. همچنین، در انتهای مقدمه، هدف مقاله و ساختار کلی آن را روشن بیان نمایید.
روش تحقیق (Methodology)
شما باید با دقت علمی، روش شناسی مقاله را توضیح دهید یعنی نوع مطالعه (توصیفی، تجربی، کیفی یا کمی)، جامعه آماری، روش نمونه‌گیری، ابزار گردآوری داده‌ها، و شیوه تحلیل آماری یا کیفی را به‌طور شفاف بیان کنید.
یافته ها (Results)
نتایج حاصل از تحلیل داده ها را باید به صورت عینی، بدون قضاوت یا تفسیر، همراه با نمودار ها، جداول و اعداد دقیق گزارش کنید. شما باید اطلاعات را طوری ارائه دهید که خواننده بدون پیش زمینه قبلی هم بتواند آن ها را درک کند.
بحث و نتیجه‌گیری (Discussion & Conclusion)
شما در این قسمت باید یافته ها را تحلیل کرده، آن ها را با پژوهش های پیشین مقایسه کنید و به معنای علمی نتایج بپردازید. همچنین باید به محدودیت ها، پیشنهادات پژوهشی و کاربرد های علمی تحقیق نیز اشاره کنید.
منابع (References)
ارجاع دهی صحیح نشانه احترام شما به حقوق علمی دیگران است. شما باید از سبک های استاندارد ارجاع‌دهی مانند APA، IEEE یا Vancouver استفاده کنید و دقت داشته باشید که تمامی منابع مورد استفاده در متن، به طور کامل در فهرست منابع آورده شوند. برای کسب اطلاعات در این زمینه حتما از صفحه نحوه نوشتن منابع در مقاله بازدید کنید.
کمک به شما در نگارش مقاله
در مجموعه ما، خدمات تخصصی انجام مقاله شامل نگارش، ویرایش، تحلیل آماری و مشاوره پژوهشی ارائه می‌شود. اگر زمان یا مهارت کافی ندارید، ما در کنار شما هستیم و علاوه بر انجام مقاله، آموزش اصول مقاله نویسی را نیز ارائه می دهیم تا مسیر علمی تان را حرفه ای طی کنید. برای مشاهده خدمات و استفاده از تخفیف ویژه به صفحه انجام مقاله مراجعه نمایید.
سخن پایانی
مسیر نگارش مقاله علمی، با وجود پیچیدگی هایش، با آموزش درست و راهنمایی تخصصی قابل دستیابی است. اگر اصولی شروع کنید، نه تنها مقاله خواهید نوشت، بلکه پژوهشگر مؤثری در حوزه تخصصی خود خواهید شد.
